پشت پرده کریدور گاز جنوبی؛ توافقی مبهم دست اندازهایی آشکار - چاپار بلاگ

به گزارش خبرنگار خبرنگاران در بیشکک، چندی قبل قربانقلی بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان با همتای آذربایجانی خود الهام علی اف ملاقات کرد. این ملاقات غیر منتظره، کمتر از یک روز قبل از عزیمت وی به باکو اعلام شد.

قاعدتا، در خصوص ملاقاتهای خارجی رئیس جمهور ترکمنستان از قبل اطلاع رسانی می گردد، اگر چه صحبت در خصوص قوانین در رسانه های رسمی ترکمنستان غیرممکن است.

5 روز قبل از سفر، خبرگزاری آذربایجانی ترند گزارش داد وزارت امور خارجه آمریکا از پروژه کریدور گاز جنوبی خط لوله انتقال گاز از آذربایجان به اروپا پشتیبانی نموده است.

ناتان رَیخ متخصص دیپلماسی انرژی در دفتر منابع انرژی وزارت انرژی آمریکا گفت: ما باید به یاد داشته باشیم که کریدور گاز جنوبی همچنان می تواند گسترش بیابد. اگر در آذربایجان، آسیای مرکزی، عراق یا سایر کشورهای منطقه منابع اضافی گاز طبیعی توسعه بیابد، می توان آنها را نیز در این جهت به بازارهای اروپا صادر کرد.

یکی از اصلی ترین منابع اضافی گاز طبیعی ترکمنستان است که سالها در کوشش است تا برای ساخت خط لوله گاز ترانس خزر لابی و به وسیله آذربایجان تأمین سوخت به اروپا را شروع کند. لیست رسمی توافق نامه های همکاری که در انتها مذاکرات بین علی اف و بردی محمداف منعقد شد، چشمگیر به نظر نمی رسد و به طور مستقیم در جلسه آنالیز موضوع ساخت و سازهای فرا دریای خزر اعلام نشده است.

با این حال همان طور که خبرگزاری دولتی ترکمنستان نقل می نماید: در زمینه همکاری بین المللی انرژی، ترکمنستان و آذربایجان از ایجاد یک سیستم متعادل و چند متغیره برای تأمین انرژی به بازارهای اروپا حمایت می نمایند که مبتنی بر تنوع جهتها، طرح های شفاف عملکرد آنها، ضمانت اطمینان و امنیت، در نظر دریافت منافع چند جانبه است.

به عبارت دیگر، پشت درهای بسته، که مسائل بسیار مهمی در دست آنالیز است، طرفین به احتمال زیاد، در خصوص احتیاج ترکمنستان برای پیوستن به پروژه کریدور گاز جنوبی به وسیله خط لوله گاز ترانس خزر که ایمنی پروژه را در نظر می گیرد، بحث و تفاهم کردند و آن یک مانع در ساخت خطوط لوله در امتداد کف دریای خزر است. لازم به یادآوری است که اجرای چنین پروژه ای، طبق کنوانسیون خزر مصوب سال 2018 ، تنها پس از اطمینان از هر 5 کشور دارای دسترسی به دریا، ایمنی محیطی آن امکان پذیر است.

هنوز معلوم نیست که عشق آباد و باکو به چه توافقی رسیدند و آنان یا شرکای غربی شان که از این پروژه حمایت نموده اند و در پاسخ به رضایت آنها برای اجرای آن، چه پیشنهاداتی را می توانند به روسیه و ایران ارائه دهند، مبهم است.

در همین حال، درآمد اضافی برای ترکمنستان که اقتصاد آن چند سال است به دلیل بحران مالی رو به کاهش است، اکنون به شدت مورد احتیاج است. شرایط مالی اسفناک در آینده نزدیک می تواند با اپیدمی ویروس کرونا که طبق اطمینان مقامات رسمی، در ترکمنستان وجود ندارد، ویران گردد.

متناقض به نظر می رسد، اما حتی اگر واقعاً ویروس کرونا در کشور وجود نداشته باشد، خریدار اصلی سوخت آبی ترکمنستان، چین است که در 5 مارس بیان کرد واردات گاز طبیعی به دلیل انتشار ویروس کووید-19در سراسر کشور کاهش داشت. معین نیست که میزان مصرف سوخت چقدر کاهش می یابد و چه مدت چین ادامه دارد.

دومین ضربه در یک دوره کوتاه به ترکمنستان و همچنین به تمام کشورهای فراوری نماینده نفت و گاز به طور غیرمستقیم از سوی روسیه وارد شد. این کشور در 7 مارس به منظور جلوگیری از افت قیمت انرژی و قطع فراوری نفت از انعقاد قرارداد با اوپک خودداری کرد. همانطور که انتظار می رفت، منجر به این شد که قیمت هر بشکه نفت 25 درصد کاهش یابد. قیمت گاز با کمی تأخیر، پویایی تغییرات در قیمت نفت را تکرار می نماید.

بدیهی است که در چنین شرایطی، ترکمنستان احتیاج به اقدامات فوری برای تثبیت شرایط نابسامان مالی دارد. در اینجا گزینه های زیادی وجود ندارد؛ حداقل در بعضی بندهای مذاکره با همسایگان و کشورهای بالقوه ترانزیت گاز ترکمنستان که محمد مراد امان اف رئیس شرکت تاپی، در اسلام آباد و بردی محمداف در باکو سعی کردند این کار را انجام دهند.

انتهای پیغام/ح