غول های بندر انزلی در آرزوی رفتن به باکو - چاپار بلاگ

بی شک بسیاری از مردم در شبکه های مجازی غول های بندر انزلی را دیده اند. آوازه آنها نه تنها در استان بلکه در کشور پیچیده است و اکنون جمهوری آذربایجان از عروسک ها برای شرکت در یک فستیوال بین المللی دعوت کرده است. قد بلند، لباس های رنگی و چشم های مهربان غول ها، نگاه بچه ها را سرشار از شوق و بزرگ ترها را برای دقایقی از دغدغه های زندگی روزمره جدا می کند.

• آشنایی با خالق غول ها

مردم بندر انزلی علیرضا شکورپور، هنرمند جوان شهر را که با عروسک های غول پیکرش شادی و شعف به آنها هدیه می دهد را خوب می شناسند و با او خاطره دارند. این هنرمند درباره سابقه فعالیت های هنری اش اظهار می کند: سال 1376 به عرصه تئاتر قدم گذاشتم. کارم را با بازیگری آغاز کردم و از سال 1381 کم کم به سمت تئاتر کودک پیش رفتم و به تولید در این زمینه پرداختم. پس از آن جذب عروسک سازی شدم.

شکورپور با بیان این که عروسک های غول پیکر در همه جای دنیا وجود داشته اند، اما در کشور به سبب پیچیده بودن ساختارشان نسبت به بقیه عروسک ها تا حدودی بیگانه بودند، یادآور می شود: پیش از آن که تکنیک ساخت این نوع عروسک را بیاموزم، برای منطقه آزاد انزلی عروسک های کاس آقا و کاس خانم را ساخته بودم. این عروسک ها سنگین تر بودند و موادی که در ساختشان استفاده کرده بودم، فرق داشت. وی ادامه می دهد: 5 سال پیش به پیشنهاد منطقه آزاد در یک کارگاه عروسک سازی که استادش از فرانسه آمده بود، شرکت کردم. استاد 2 سال قبل از برگزاری کارگاه، اولین نوع از این عروسک ها را به نام مبارک در تهران ساخته بود.

این هنرمند می افزاید: همه افرادی که در کشور در زمینه ساخت عروسک های غول پیکر فعالیت می کنند با تکنیک گراند پرسون فرانسه کار می کنند. البته تازگی شنیده ام که پای بقیه کمپانی ها هم به کشور باز شده است، هر چند من فعلا تکنیک های دیگر را ندیده ام، اما هر چه هست نزدیک به همین تکنیک است که عروسک ها، ساده و سبک ساخته می شوند.

• ساخت اولین عروسک غول پیکر شهر

خالق عروسک های غول پیکر انزلی می گوید: اولین عروسکی که با این تکنیک ساختم عمو نوروز بود که به بهانه جشن های نوروزی خلق شد، پس از آن خانم بهار را اضافه کردم که به خانم گل مشهور شد. در ادامه مایل بودم شخصیت های دیگری بسازم ولی دوستان در شهرهای دیگر برخی شخصیت ها را کار کرده بودند و نمی خواستم به سمت تکرار بروم.

وی ادامه می دهد: تلاش کردم عروسک هایی بسازم که کمتر دیده شده اند، به همین دلیل بیگ هد، پسری را ساختم که به بهانه حضورش در جشنواره لاله های تالابی، نامش را محافظ تالاب گذاشتم. شکورپور اظهار می کند: بعد از ساخت بیگ هد، دختری که عروسک گردانش نام رعنا را بر آن گذاشت، 2 عروسک غول پیکر به نام های شال ترس و غول را ساختم. ما با نگاهی به نمایش آیینی عروس گوله به روایت نبرد روشنی و تاریکی با این عروسک ها پرداختیم.

• گران بودن مواد سازنده عروسک ها

این هنرمند بیان می کند: هر عروسک را یک نفر حرکت می دهد. قد عروسک ها از شانه عروسک گردان محاسبه می شود. به این ترتیب عروسک خانم گل با محاسبه قد عروسک گردان با 3 متر و 70 سانتی متر دارای کمترین ارتفاع و غول با ارتفاع نزدیک به 5 متر بلندترین آنهاست. وی می افزاید: این عروسک های غول پیکر برای اولین بار در گیلان توسط من ساخته شدند. اولین عروسک گردان خانم در گیلان نیز فاطمه رستگارنژاد است که برای نخستین بار در 17 سالگی، عروسک خانم گل را به حرکت درآورد. این عروسک ها وزن خیلی زیادی ندارند، اما حفظ تعادل عروسک توسط عروسک گردان سخت است؛ چراکه بیش از 3 متر از عروسک، بالای سر عروسک گردان واقع شده است و لباس عروسک ها و بادی که در ارتفاع می وزد، وزن عروسک را افزایش می دهد.

شکورپور با اشاره به این که وزن عروسک ها با توجه به نوع طراحی و لباسشان از حدود 15 کیلو تا نهایت 25 کیلوست، ادامه می دهد: مواد سازنده این عروسک ها بسیار گران است، اما آنچه کمپانی گراند پرسون را خیلی منحصر به فرد کرده، استفاده از مواد بازیافتی مثل بطری و پلاستیک حباب دار در مدل سازی این عروسک هاست. البته در قسمت سر عروسک برای سبک کردن، بطری ها تخلیه می شوند اما در دست ها باقی می مانند. وی اضافه می کند: به غیر از رستگارنژاد، محمد رمضان نیا، پویا کشتکاردوست و مهدی نوری حرکت دهندگان عروسک های غول پیکر هستند و سینا غلام زاده و اتقیا نیز بیگ هدها را حرکت می دهند.

• دعوت از غول ها

عروسک های غول پیکر انزلی به استان های دیگر هم دعوت می شوند. شکورپور در این باره اظهار می کند: هزینه حمل ونقل این عروسک ها به علت بزرگی جثه بالاست. بنابراین با وجود چندین پیشنهاد از خارج استان، به علت همین هزینه ها حضور نیافتیم، اما اکنون منتظر برگزاری فستیوال دنیای عروسک های غول پیکر باکو هستم. جمهوری آذربایجان اولین کشور منطقه است که به برگزاری این جشنواره اقدام می کند و جشنواره به نام این کشور ثبت می شود. البته پیش از این پیشنهاد برگزاری جشنواره عروسک های غول پیکر در جلسه ای با حضور استاندار در رشت از طریق فعالان نمایشی داده شد. در بندر انزلی هم در شهرداری مطرح شد، اما به اجرا نرسید.

• آرزو برای عروسک ها

علیرضا شکورپور هنرمند جوان شهر انزلی درباره آرزویش برای عروسک های غول پیکر می گوید: این عروسک ها به نوعی نماد برنامه های شهرداری انزلی به شمار می آیند و امیدواریم همیشه فرصتی برای اجرای این عروسک ها در انزلی و دیگر شهرها وجود داشته باشد. دلم می خواهد همیشه حالشان خوب باشد تا حال مردم را خوش کنند. وی ادامه می دهد: هیچ وقت ادعای انجام کار بزرگ را نداشتم، واقعیت این است که دوست دارم عروسک ها بین مردم باشند و لبخند بر لبشان بنشانند. دلم می خواهد عروسک هایی بسازم که یادآور بخشی از هویت ما باشند که به مرور از یاد رفته است.