ضرورت بازنگری در قوانین نظارتی صنعت ساختمان - چاپار بلاگ

جهت دریافت خدمات پتینه نقاشی ساختمان با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات رنگ آمیزی با تکنیک های مدرن پتینه کاری را به ما بسپارید.

به گزارش گروه مالی خبرنگاران، کیفیت پایین ساختمان در کشور یکی از واقعیت های غیرقابل کتمانی است که کمتر کسی بین فعالان صنعت ساختمان ممکن است خود را برای رد آن به زحمت بیندازد. هر چند خاستگاه این معضل را باید در جاهای زیادی جست و مولفه های متعددی در این مساله دخیل است اما یکی از مهم ترین دلایل آن کیفیت پایین بتون است که علت آن را باید در فقدان نظارت کافی و ناکارآمدی نهادهای نظارتی جست. کیفیت بتون مصرفی پروژه های در دست احداث، نقشی کلیدی در استحکام بنا ایفا می نماید و هرگونه نقصان در کیفیت بتون به مثابه زنگ خطری برای مقاومت سازه ها در برابر زمین لرزه های احتمالی است. از این رو هر عاملی که به افت کیفی بتون منجر گردد را باید مساله ای امنیتی تلقی کرد که تبعات آن در زمان وقوع بحران دامنگیر ما خواهد شد.

بتون پرمصرف ترین ماده پس از آب است. این ملات حیاتی که در غیاب آن هیچ سازه و ساختمانی پا نمی گیرد تلفیقی از سیمان، سنگدانه (شن و ماسه)، اضافه نمودنی های لازم متناسب با نوع مصرف و آب است. آنچه کیفیت بتون را معین می نماید به طور طبیعی کیفیت مواد اولیه، نحوه فرآوری و فاصله زمانی بین آماده سازی تا مصرف است چرا که زمان بین اولین لحظه آب زدن به سیمان و مخلفاتش تا آخرین ماله ای که روی بتون در محل بتون ریزی کشیده می گردد نباید از 90 دقیقه عبور کند. اهمیت بتون به حدی است که بعضی به کنایه از آن به عنوان ملات توسعه یاد می نمایند و تاکید دارند رساندن بتون باکیفیت به محل مصرف در استحکام سازه آنچنان اهمیت دارد که می توان آن را با عملکرد آمبولانس در رساندن به موقع بیمار بدحال به بیمارستان مقایسه کرد.

اساتید دانشگاهی رشته هایی که با بتون سر و کار دارند تاکید دارند در کشور ما همه چیز برای فراوری بتون باکیفیت مهیاست. کارخانجات سیمان کشور از بهترین و پیشرفته ترین ماشین آلات و فناوری های روز جهان استفاده می نمایند و لااقل روی کاغذ قابلیت فراوری سیمان استاندارد را دارند. چیزی که در کشور ما فراوان است شن و ماسه است و می ماند دانه بندی و شست وشوی مناسب. در زمینه اضافه نمودنی های بتون هم مسئله ای نداریم. مهندسان کاربلد هم برای فراوری بتن خوب داریم. با این پیش فرض که همه دست اندرکاران بتون کار خود را درست انجام می دهند و نهادهای نظارتی مرتبط هم به دقت این فرآیند را تحت نظر دارند باید بتونی که در پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد کیفیتی منطبق با استانداردهای جهانی داشته باشد. اما واقعیت با این پیش فرض فاصله ای طولانی دارد. به دلیل فقدان ادله پیرامون کیفیت مواد اولیه فرض را بر کیفیت بتون فراوریی می گذاریم اما از اینجا مسائل آغاز می گردد. در آخرین مرحله که رساندن بتون به محل مصرف است اتفاقاتی می افتد که کیفیت بتون در محل بتون ریزی را می تواند تا حد کاهگل پایین بیاورد. فراورینمایندگان بتون ادعا دارند آنچه میخ آخر را به تابوت فراوری ساختمان های باکیفیت می زند نقص قوانین مربوط به تردد میکسرهای بتون در سطح شهرهای عظیم و به خصوص تهران است.

مشکل دیرینه

قوانین ترافیکی تا همین اواخر تردد همه خودروهای بالای شش تن ازجمله میکسرهای بتون را در بخش اعظم ساعات شبانه روز منع نموده بود. نتیجه اعمال قانون میکسرهایی بود که برای رساندن بتون به ساختمان ها در حال تردد بودند و بسیاری از پایتخت نشین ها شاهد متوقف کردن این میکسرها حتی در ساعات پایانی شب توسط پلیس راهور بوده اند. شورای عالی ترافیک اخیرا میکسرهای بتون را از زمره خودروهای ممنوعه خارج کرد لیکن برای اجرایی شدن این دستورالعمل شروطی درنظر گرفته شده که به نظر می رسد هیچ انطباقی با واقعیت های موجود ندارد. فعالان صنعت بتون با این ادعا که شروط معین شده را نمی توان برآورده کرد به ادامه مانع تراشی در تردد میکسرها اعتراض دارند و با توجه به چرخه عمر کوتاه بتون، بارها خواهان اعمال قانون میکسرها بدون متوقف کردن شان شده اند. خواسته فعالان صنعت بتون خودداری یگان های پلیس راهور از متوقف کردن میکسرها و عدم صدور چندباره قبوض جریمه برای یک محموله است که به توقف چندباره میکسرها و ازدست رفتن زمان طلایی تحویل بتون در محل بتون ریزی منجر می گردد و هزینه ای مضاعف به آنان تحمیل می نماید.

غیبت واقع نگری

شروط معین شده برای قانونمندی تردد میکسرها مواردی چون آشکارسازی ناوگان (نصب شبرنگ های هشدار دهنده)،

نصب فیلترهای آلایندگی مضاعف، استفاده از چراغ های هشدار دهنده کافی، رعایت تناژ قید شده در مدارک خودرو و نصب ادوات رهگیری را در برمی گیرد. فعالان صنعت بتون ادعا دارند تحقق بعضی از این شروط ممکن است اما بعضی دیگر اساسا امکان اجرایی شدن ندارند. به عنوان نمونه نصب فیلترهای مضاعف و ادوات رهگیری به دلیل قدیمی بودن بیشتر میکسرها ناممکن است.

میکسرها ادوات رهگیری ندارند

سلیم باوفا، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی فراورینمایندگان بتون آماده و قطعات بتونی استان تهران در این زمینه یادآوری می نماید جدیدترین میکسرهای موجود در تهران مربوط به سال 92 است که حتی همان ها هم به لحاظ فنی قابلیت نصب فیلترهای مضاعف و ادوات رهگیری را ندارند. نوسازی ناوگان هم لااقل در شرایط کنونی کشور و وجود تحریم ها ممکن نیست و در صورت رفع تحریم ها هم قطعا یاری دولت را می طلبد. البته باید در نظر داشت عمر ناوگان میکسرهای فعال در تهران اگر از میانگین سن ناوگان خودروهای سنگین دستگاه های دولتی در حال خدمت در پایتخت کمتر نباشد، بیشتر نیست.

ضرورت بازنگری قوانین

دکتر اقبال شاکری، استاد عمران دانشگاه صنعتی امیرکبیر است که تا پیش از راهیابی به مجلس یازدهم از حوزه انتخابیه تهران، عضو شورای اسلامی پایتخت بود. وی معتقد است باید فکری اساسی برای شیوه های نظارتی موجود بر ساخت وسازها گردد و مشکل نظارت را باید در واقعی نبودن توان علمی مورد انتظار از مهندسان ناظر و دستمزد پرداختی به آنها جست. قوانین مرتبط با تردد میکسرهای بتون هم یکی از مواردی است که به اعتقاد شاکری نیازمند بازنگری جدی است و باید هر چه سریع تر مورد آنالیز قرار گرفته و بازنگری گردد.

به جای حل مساله، صورت مساله را پاک نکنید

دکتر محمد شکرچی زاده، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی وزارت راه، مسکن و شهرسازی و استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران درباره شرایط بتون و کیفیت آن می گوید: صرف نظر از اهمیت ساختمان به عنوان سرپناه مردم ضرورت فراوری ساختمان ایمن و بادوام را از وجوه دیگری هم باید مدنظر قرار داد. وی اضافه نمود: یکی از نکاتی که معمولا فراموش می گردد این است که توسعه پایدار با توسعه فرق دارد و بی توجهی به ضرورت فراوری ابنیه باکیفیت را به دلیل اسراف منابع باید به نوعی دست اندازی به منافع نسل های بعدی تلقی کرد. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، برخلاف دیدگاه عمومی که یارانه را در بخش انرژی می بیند،دولت ها طی دهه های اخیر هزینه های سنگینی را برای پایین نگه داشتن هزینه اقلام مصرفی صنعت ساختمان پرداخته اند.براساس پژوهش های اجرا شده، قیمت واقعی انرژی بابت فراوری هر تن سیمان با احتساب قیمت های جهانی حدود 20دلار است در حالی که قیمت فروش سیمان از این هم کمتر است.علاوه بر این در فرآیند فراوری هر تن بتون 800کیلوگرم گازکربنیک فراوری می گردد که بتون را تنهایی به عامل فراوری 10درصد کل گازهای آلاینده بخش صنعت تبدیل می نماید.

به عبارت ساده تر صرف نظر از اهمیت بتون در فراوری ساختمان باکیفیت، بادوام و ایمن وقتی از منظر هزینه های پنهان و تاثیرات زیست محیطی هم به مساله نگریسته گردد باز ضرورت فراوری بتون باکیفیت برجسته می گردد. فراوری بتون باکیفیت را نباید کاری سخت تلقی کرد با این حال پژوهش های اخیر نتایجی غمبار و نگران نماینده به دست داده است.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی وزارت راه، مسکن و شهرسازی به موضوع زلزله پرداخت و توضیح داد: بیمارستان امام خمینی اسلام آباد در زلزله سال96 به طور جدی آسیب دید در حالی که در ابتدای همان سال مورد بهره برداری قرار گرفته بود. در آزمایش های اجرا شده معین شد بتون مصرفی در بخش هایی از این بیمارستان از حداقل مقاومت هم برخوردار نبوده و یکی از دلایل اصلی آسیب دیدن آن هم در زلزله ای نه چندان قدرتمند همین مساله بوده است. به هرحال دلیل کیفیت پایین بتون در این پروژه را باید قبل از هر چیز در نبود نظارت جست. به هرحال در فرایند فراوری سیمان، اجزای بتون یا سایر عوامل دخیل در کیفیت این ماده حیاتی ضعف و قصوری بوده که در فرآیند نظارت هنگام بتون ریزی باید شناسایی می شده است. حتی در صورت فراوری بتون با کیفیت از سوی بتون سازها عواملی هست که کیفیت آن را پایین می آورد. از جمله می توان به موانعی اشاره نمود که در بازه زمانی بین فراوری و بتون ریزی اتفاق می افتد.

شکرچی ادامه داد: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بارها مخالفت خود را با بتون ریزی شبانه و موانع موجود در راستا رساندن بتون به محل اجرای طرح ها اعلام نموده و خواهان نظارت واقعی بر فرآیند ساخت وساز شده است. اینجا بحث در خصوص موضوعات کاملا علمی است و امید ما این است که نهادهای دخیل به جای حرکت به سمت حل مساله سعی ننمایند صورت مساله را پاک نمایند.

وی با بیان این که به شهرداری تهران یادآوری نموده ایم شهرداری علاوه بر مسؤولیت امور شهر، مسؤولیت ستاد بحران را هم دارد، گفت: یک راه جلوگیری از تشدید دامنه بحران در صورت بروز زلزله در پایتخت تمرکز بر ساخت ابنیه باکیفیت و ایمن است. در این چارچوب لازم است موانع مربوط به حمل بتون که سازنده ها را به سمت بتون ریزی شبانه سوق داده رفع گردد و هر کنشی که در حرکت میکسرها خلل ایجاد نموده و زمان طلایی رسیدن آنها به مقصد را طولانی می نماید، متوقف گردد تا شرایط برای رسیدن بتون باکیفیت به محل اجرای پروژه ها فراهم آید. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، در کنار این اقدامات، توجه جدی به نظارت دقیق لازم است و باید قوانین به شکلی بازنگری گردد که هزینه اهمال نهادها و افراد ناظر به حدی بالا برود که نظارت با حداکثر سختگیری اعمال گردد. مواردی بوده که سازنده برای کاهش هزینه ها اقدام به خرید بتون از شرکتی نموده که حتی در خلوت ترین ساعات شب و با حداکثر سرعت میکسر محال است در زمان طلایی مصرف بتواند آن را به موقع تحویل دهد.

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی وزارت راه، مسکن و شهرسازی تاکید نمود: ممکن است در مواجهه با این مساله بعضی ادعا نمایند با استفاده از اضافه نمودنی های بتون این مشکل حل شده اما واقعیت این است سازنده ای که برای خرید بتون ارزان به سمت فراورینماینده ای می رود که به لحاظ مسافتی قادر به تحویل به هنگام بتون نیست، چطور ممکن است هزینه استفاده از اضافه نمودنی های بتون را متقبل گردد؟ نظارت کجاست که این اتفاقات می افتد و ساختمان ها به راحتی بالا می فرایند و با اخذ همه مجوزها به بازار مصرف می رسند؟ اهمال در این بخش قطعا روزی گریبانگیر ما خواهد شد و هزینه بی توجهی به مسائل این بخش را خواهیم پرداخت، در حالی که اگر تعارف را کنار بگذاریم با رفع موانع موجود در راستا فراوری و عرضه بتون باکیفیت و جدی دریافت نظارت معضل فراوری ابنیه باکیفیت به سادگی رفع می گردد. در حال حاضر با هماهنگی مناسبی که بین معاونت حمل و نقل شهرداری، پلیس راهور و فراورینمایندگان بتون آماده ایجاد شده فرصت مغتنمی است که اقدامات موثری برای ارتقای کیفیت بتون انجام گردد.

منبع: جام جم