گزارش، خیز ترکیه و یونان برای مذاکره - چاپار بلاگ

سفر با تور یونان ارزان را از دست ندهید و از نزدیک با سرزمین اسطوره های باستانی آشنا شوید و شهرهای سانتورینی، آتن و میکونوس را ببینید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، انتشار خبر تعلیق فعالیت های ترکیه در حوزه اکتشاف و استخراج گاز در شرق مدیترانه به منظور هموارسازی راستا مذاکره با یونان، خبر مهمی است که نشان دهنده برجسته شدن تحولات منطقه مدیترانه با موضوع یونان و ترکیه است.

ترکیه و یونان، به عنوان دو عضو ناتو و دو همسایه قدیمی، از دیرباز مسائل و اختلافات جدی داشته اند و در روزهای اخیر، این اختلافات موجب آن شد که تنش به نقطه اوج نزدیک گردد.

پس از تغییر کاربری مجدد و بازگشایی ایاصوفیه به عنوان مسجد، بعضی از یونانی های رادیکال، در سلانیک، پرچم ترکیه را در چند نوبت به آتش کشیدند و بیم آن می رفت که تنش بیشتر و عمیق تر گردد.

وزارت دفاع ترکیه پس از این قضایا با انتشار چند توییت، به شکل شفاف و رسمی یونان را تهدید نموده و با استفاده از عبارت قطع دست متجاوزین، واکنش نشان داد. اما حالا، شواهد نشان می دهد که هم آنکارا و هم آتن، برای مذاکره جدی و شفاف، چراغ سبز نشان داده اند و قرار نیست که شاهد تنش بیشتری بین این دو همسایه آسیایی - اروپایی و مسلمان - مسیحی باشیم.

نیکوس دندیاس وزیر امور خارجه یونان اعلام نموده که دولت این کشور، بدون پیش شرط، حاضر است با ترکیه مذاکره کند.

این مقام آتن همچنین اضافه کرد: ما تنها در خصوص مرز و مسائل مرتبط با قلمرو قاره ای با ترکیه مشکل و اختلاف نظر داریم و خواهان آن هستیم که مسائلمان را با مذاکره حل کنیم.

در همین حال، ابراهیم کالن سخنگو و مشاور سیاست خارجی و امنیت ملی نهاد ریاست جمهوری ترکیه اعلام نموده که ترکیه حاضر است بدون هیچ پیش شرطی در همه زمینه ها با یونان تبادل نظر کند.

با نگاهی به موقعیت دو کشور یونان و ترکیه در منطقه و همچنین به یادآوردن اجاقتصادی تاریخ روابط آنها، باید گفت: مسائل سیاسی بین آتن و آنکارا چند حوزه مهم و حساس را در بر می گیرد و اگر طرفین بتوانند در میان مدت و بر اساس اولویت های حیاتی، بخشی از اختلافات را به سرانجام برسانند، می توان آن را همچون بازی برد - برد تلقی کرد.

یک تاریخچه کوتاه

اختلافات سیاسی ترکیه - یونان، موضوعی نیست که حکایت امروز و دیروز باشد. بخشی از این اختلافات جدی، ریشه در تاریخ امپراطوری های عثمانی و بیزانس دارد و بخشی نیز، متعلق به دوران تاسیس جمهوری، میانه قرن بیستم و عملیات قبرس و مقاطع پس از قبرس است.

اما در چند سال اخیر، تصمیم و اقدام ترکیه برای اکتشاف و استخراج نفت و گاز در شرق مدیترانه، یک بار دیگر بحث قدیمی حدود و ثغور اختیارات مرزهای ساحلی و قاره ای را پیش کشید و آتن، تحرکات دریایی ترکیه در حوزه انرژی شرق مدیترانه را غیرقانونی دانست.

پس از آن نیز با امضای قرارداد امنیت دریایی بین دولت ترکیه و دولت وفاق ملی لیبی، قضایا پیچیده تر شد و یونان، همزمان با برقراری ارتباط با ژنرال خلیفه حفتر در لیبی، سراغ مصر رفت و رابطه بین آتن - قاهره نیز وارد راستا تازهای شد.

از دیگر سو، دولت یونان کوشش کرد تا کارت های متعددی همچون یاری دریافت از پتانسیل سیاسی - دیپلماسی اتحادیه اروپا، بخش جنوبی و روم نشین قبرس، تهدید نظامی آمریکا و اختلافات قدیمی بر سر جزایر را پیش بکشد.

آیا یونان ترسید؟

بسیاری از رسانه های نزدیک به حزب عدالت و توسعه اعلام نموده اند که ابراز تمایل وزیر امور خارجه یونان برای مذاکره با ترکیه، ریشه در ترس مقامات این کشور از هشدار و اتمام حجت وزارت دفاع ترکیه در خصوص سوزاندن پرچم دارد.

در تحلیل این موضوع باید گفت: بدون تردید، ارتش یونان از حیث توان رزمی و دفاعی، نفرات، تجهیزات و تسلیحات، با ارتش ترکیه قابل مقایسه نیست و از این گذشته، سال هاست که یونان از درد اقتصاد نابه سامان می نالد و در شرایطی نیست که به طور جدی با ترکیه رویارویی کند. اما نباید این نکته را از یاد برد که انتشار خبر احتمال برگزاری رزمایش مشترک بین یونان و آمریکا، موضوعی نبود که سران آنکارا، بتوانند به راحتی از کنار آن بگذرند. مخصوصاً در شرایطی که نیروهای مسلح ترکیه خود را برای قدرت نمایی در برابر ارمنستان و رزمایش مشترک با جمهوری آذربایجان، مهیا نموده اند. در هر حال، اعلام آمادگی برای مذاکره، همواره از سر ترس و ضعف نیست و بعید نیست که سران اتحادیه اروپا نیز برای شروع مذاکره بین آتن و آنکارا دست به اقدامات پشت پرده زده و میانجی گری نموده باشند.

لیست بلندبالای اختلافات

هنوز معین نیست که اظهارات وزیر امور خارجه یونان که دامنه اختلاف بین آنکارا و آتن را تنها به مسائل قلمرو دریایی محدود نموده، از سر خوشبینی است، یا از سر هوشمندی و مقصود سیاسی خاص به منظور محدودکردن حوزه مذاکره و تبادل نظرها، اما در هر حال، عمده ترین اختلافات ترکیه و یونان را می توان در این موارد خلاصه کرد:

1.ترکیه از دیرباز در خصوص چندین جزیره عظیم، با یونان اختلاف نظر دارد و معین تکلیف تملک این جزایر، یک بحث حقوقی پیچیده و گسترده است که احتیاج به تشکیل کارگروه های ویژه دارد.

2.موضوع قبرس برای ترکیه به یک مساله حیاتی و استراتژیک تبدیل شده و انتظار دارد که یونان در افق دوردست مذاکرات جدی و نهایی، راه حل تاسیس دو دولت را بپذیرد.

3.توافق امنیتی - دریایی ترکیه با دولت وفاق ملی لیبی، مورد تایید نهایی یونان نیست و آتن معتقد است که در این توافق، بعضی حساسیت های مرزی نادیده گرفته شده اند.

4.ترکیه در خصوص 3 گروه تروریستی، انتظارات و توقعاتی از یونان دارد: الف) درخواست برای اعاده نظامیان فراری شبکه گولن. ب) انتظار آنکارا از آتن برای ممنوع کردن کامل فعالیت ها و تحرکات اقتصادی پ.ک.ک در خاک یونان. ج) انتظار آنکارا برای اعاده بعضی از سران گروه کمونیستی ضد ترکیه به نام (DHKPC).

5.ترکیه در چند سال گذشته، بارها نه تنها یونان، بلکه همه اروپا را با کارت آوارگان تهدید نموده است. اما شاید در این راستا، هیچ کشوری به اندازه یونان در شرایط سخت نباشد. لذا انتظار می رود که دو کشور در حوزه مدیریت مهاجران نیز به یک توافق جدی احتیاج داشته باشند.