طلاق بر فرزندان چه تاثیری دارد؟ - چاپار بلاگ

از پروفایل ما وبلاگ حامد دیدن نمایید.

در سال های اخیر میزان طلاق افزایش پیدا کرده است. همین امر باعث شده تا به موضوع طلاق و اثرات آن بر اعضای خانواده توجه بیشتری گردد. در حقیقت هیچکس در خانواده از تأثیرات نامطلوب طلاق گریزی ندارد. مخصوصا تاثیر طلاق بر فرزندان غیرقابل انکار است و احساساتی نظیر فقدان، طرد، تنهایی، ترس، احساس گناه، استرس و خشم همگی به بچه ها طلاق آسیب می رساند. در این مقاله به بررسی این موضوع و توصیه هایی در جهت کاهش این اثرات نامطلوب پرداخته ایم.

بچه ها در مورد طلاق چگونه فکر و احساس می نمایند؟

بچه ها شاهد درد و رنج والدین خود بوده و از این موضوع وحشت دارند که مبادا با بروز هیجانات خود در این خصوص، بدبختی و مشکل خود را زیاد نمایند و این دلیل عمده این موضوع است که چرا بچه ها احساسات خود را در مورد طلاق والدین شان بروز نمی دهند. این احساسات مخفی اضطراب آنها را افزایش داده و عملکرد تحصیلی بچه ها را تهدید می کند. علاوه بر این، احساسات سرکوب شده ممکن است زیربنای مسائل بزرگتر آنها در آینده باشد.

خیلی از این بچه ها خود را مسئول جدایی پدر و مادر می دانند. آنها فکر می نمایند که ای کاش خوب رفتار می کردند و یا کار خود را خوب انجام می دادند و یا نمرات بهتری در مدرسه می گرفتند تا والدینشان از هم جدا نمی شدند. وقتی کودکی احساس گناه یا افسردگی می کند در این صورت مدرسه نیز اهمیتش را برای او از دست می دهد و این امر روی تحصیلات وی اثر منفی می گذارد.

به نظر می رسد که تاثیر طلاق بر فرزندان در سن پیش مدرسه ای بیشتر باشد. شاید به این دلیل که سطح رشد شناختی آنها هنوز در حدی نیست که بفهمند چه اتفاقی افتاده و شاید در علت جدایی والدین شان دچار سوءتعبیر شوند. معمولا بسکمک از بچه ها درست بعد از طلاق دچار کابوس می شوند، بازی هایشان حاکی از افسردگی است، خورد و خوراکشان دچار اختلال شده و ممکن است دچار شب ادراری شوند.

تاثیر طلاق بر فرزندان در اولین و دومین سال جدایی

سال اول: اولین سال طلاق پرتنش ترین سال برای والدین است زیرا با بسکمک از مسائل تازه و سخت مربوط به امور مالی، خانوادگی و کار کردن بیرون از خانه روبرو اند. بعد از طلاق درآمد مادر مجرد به شدت کاهش می یابد. خانواده ها معمولا بعد از طلاق خانه را می فروشند و به محل دیگری می فرایند. در بسکمک از موارد غیر از مسائل مربوط به طلاق جابه جا شدن به خودی خود مسائلی از قبیل سازگاری را به دنبال خواهد داشت. تحت چنین شرایطی جای تعجب نیست که خودپنداره والدین دچار تزلزل می گردد و فرد احساس اضطراب، افسردگی، خستگی و ناتوانی و بی کفایتی در برقراری رابطه می کند. همانطور که انتظار می رود تنش و احساس ناامنی والدین طلاق گرفته در رابطه بین آنان و بچه ها انعکاس می یابد. مطالعات نشان داده افرادی که تازه طلاق گرفتند در مقایسه با والدین دیگر کمتر به فرزندان خود محبت می نمایند. نحوه برقراری ارتباط شان ضعیف تر می باشد و کمتر می توانند بر فرزندان خود کنترل داشته باشند.

سال دوم: دو سال بعد از طلاق، والدین با مسائلشان بهتر کنار آمده و خودپنداره آنها بهتر خواهد شد و رابطه بین فرزندان و والدین هم بهبود می یابد. مادران بیشتر از فرزندان مراقبت می نمایند. مادران و پدران در اجرای روش های فرزندپروری ثبات قدم بیشتری داشته و با بچه ها بهتر ارتباط برقرار می نمایند. همانطور که شرایط روانی والدین در سال دوم طلاق بهتر می گردد شرایط روانی بچه ها هم بهبود می یابد. عواقب ناجور طلاق به تدریج کمتر شده و به خصوص در مورد دختران دو سال بعد از طلاق به کلی از بین می رود. پسران معمولا بعد از طلاق بیشتر از دختران احتمال دارد که پرخاشگر و تکانشی و در عین حال وابسته، مضطرب و فاقد احساس مسئولیت شوند.

آیا والدین باید به خاطر فرزندان به زندگی زناشویی ناسالم ادامه دهند؟

یافته ها نشان می دهد که در درازمدت درست نیست که والدین به خاطر بچه ها به زندگی زناشویی ناجور خود ادامه دهند. در طولانی مدت اختلافات زناشویی ممکن است تاثیراتی به مراتب بیشتر از تاثیر طلاق بر فرزندان داشته باشد. البته تصویر کوتاه مدت آن بسیار متفاوت است. برای آگاهی بیشتر در این زمینه مقاله زیر را نیز مطالعه کنید:

تحمل زندگی مشترک به خاطر فرزندان، درست یا غلط؟

در صورتی که شرایط روزمره خانه نظم و ترتیبی داشته باشد و روش انضباطی کودک قاطعانه و پایدار باشد تاثیرات مخرب طلاق کاهش می یابد. پدر یا مادر در صورتی که از لحاظ درونی سالم و سازگار باشند و رابطه گرمی با کودک داشته باشند کودک را قادر می نمایند تا با مسئله طلاق بهتر کنار بیاید.

چگونه تاثیر طلاق بر فرزندان را می توان کاهش داد؟

اثرات طلاق بر روی بچه ها را نمی توان از بین برد اما می توان آن را کاهش داد آنچه در ذیل بدان اشاره شده فهرستی از شرایط بهینه است که همیشه انجام دادن آن برای والدین کار آسانی نیست. اما برای بچه ها جزء بهترین هاست.

بچه ها بایستی دسترسی آزادانه به هر دو والد داشته باشند. آنها بایستی قادر باشند که بدون ترس از ناراحت کردن والد دیگر با والد خود تماس گرفته و یا با او ملاقات نمایند. آنها نباید مجبور باشند که بین دو والدشان یکی را انتخاب نمایند. چنین حالتی موقعیت باخت - باخت را به وجود می آورد. بچه ها بایستی اجازه داشته باشند تا هر دو والدشان را در جلوی یکدیگر دوست داشته باشند. در بعضی موارد برقراری تماس با کودک بایستی محدود گردد. به عنوان مثال والدی که از کودک خود سوء استفاده کرده است بایستی با نظارت والد دیگر کودک خود را ملاقات کند. در مواردی نظیر این مورد بچه ها بایستی مشاوره دریافت نمایند.

برای کاهش تاثیر طلاق بر فرزندان لازم است که رفتار والدینشان در امر تربیت آنها ثابت و هماهنگ باشد. والدین بایستی مقررات و شرایط مشابهی را در خانه هر دو طرف ایجاد نمایند. لازم است والدین بچه ها طلاق به طور دوره ای در زمینه کارهای روزانه کودک، زمان خواب و نوع فیلم هایی که می خواهد ببیند و غذایی که می خواهد بخورد و یا انجام تکالیف درسی و غیره با یکدیگر مصاحبه کرده و در این زمینه ها به توافق برسند. داشتن چنین روحیه همکاری به تعادل روانی کودک کمک می کند تا سازگاری لازم جهت کنار آمدن با موقعیت طلاق را به دست بیاورد و سازگاری بهتر به معنای عملکرد بهتر تحصیلی است.

بچه ها بایستی این موضوع را بدانند که در زندگی آنها هر دو والد حضور داشته و از بچه ها خود جدا نشده اند. بچه ها نیاز دارند تا والدینشان فعالانه در تمام جوانب زندگی آنها خصوصا در زندگی تحصیلی شان، حضور داشته باشند. لازم است هر دو والد در جلسات اولیا مربیان به صورت مشترک و یا جداگانه شرکت بنمایند. و در عملکرد تحصیلی کودک، نقش موثر داشته باشند. این امر به نوبه خود باعث می گردد تا کودک در امر تحصیل پیشرفت خوبی داشته و آن را در اولویت کارهای خود قرار بدهد.

در نهایت اینکه زمانی تاثیر طلاق بر فرزندان کاهش پیدا می کند که مسائل مالی حداقل باشد و هر دو والد در زندگی بچه ها حضور موثر و مطلوبی داشته باشند. هر قدر میزان توافق و سازگاری بین والدین آنها زیادتر باشد سازگاری آنها نیز زیادتر خواهد بود. والدینی که طلاق خصمانه ای داشته اند این پیشنهادات را غیرواقع بینانه تلقی می نمایند. شاید هم واقعا چنین باشد. اما این همان چیزی است که بچه ها به آن نیاز دارند.

گروه روانشناسی خبرنگاران