در سفر به میانه از کجا دیدن کنیم؟ - چاپار بلاگ

میانه شرقی ترین شهر در بین مراکز شهرستان های استان آذربایجان شرقی و مرکز اداری شهرستان میانه است. این شهر در جنوب شرق استان قرار گرفته است و به واسطه اینکه سال ها تنها راه ارتباطی منطقه آذربایجان به بدنه اصلی کشور به وسیله دره قافلانکوه بوده، به عنوان دروازه آذربایجان شناخته می گردد.

1. پل شهرچایپل شهرچای میانه در 12 کیلومتری جنوب شهر میانه در نزدیکی قریه تازه کنده بر روی رودخانه شهرچای که یکی از شعبات قزل اوزن می باشد قرار گرفته است. قدمت پل بر طبق متون و مأخذ سفرنامه ها به دوره صفویه می رسد که در سالیان متوالی مکرراً مورد تعمیر قرار گرفته است.

این پل به طول 260 متر و عرض 9.7 متر دارای 23 چشمه با طاقی جناغی بود که به علت ویران شدن دو چشمه بر اثر سیل یک طاق مسطح بتونی ناموزون بجای آن احداث نموده اند. عرض چشمه ها هر کدام 70.6 و ارتفاع پل در حدود 25.5 متر می باشد. بر روی پایه ها که دارای آب بر های مثلثی شکلی می باشند فاصله بین طاق ها بصورت صندوقه می باشد و روزنه های بیضی شکل که در طرفین صندوقه ها ساخته شده کار تهویه هوای داخل را به عهده دارند. در طرفین ورودی های گذرگاه پل در گذشته میلهائی با ارتفاع 5.1 متر و سرستون های چهار گوش مطبق تعبیه شده بود که عابران را به تنها راه مطمئن معبر هدایت می نموده است.

جان پناه های پل را به ارتفاع 70 سانتیمتر با گچ و آجر ساخته اند. مصالح غالب در بنا آجر است و فقط در پایه ها سنگ سفید به صورت مکعب تراش دار بکار رفته و در طاق مسطح دو چشمه نیز از بتون مسلح استفاده شده است. آخرین تعمیر پل بنا به کتیبه منصوب بر پیشانی یکی از طاق ها، در دوره ولایتعهدی عباس میرزا در آذربایجان انجام گرفته است.

2. شهر سوخته کاغذکنانشهر سوخته کاغذکنان با 80 هکتار وسعت در دو کیلومتری قسمت غربی شهر آقکند و در کنار جاده آقکند-شیرین بلاغ قرار گرفته است. این شهر معرف ادوار مختلف فرهنگی و تمدنی از هزاره قبل از اسلام تا قرون میانه اسلامی می باشد. قطعات سفالهای شکسته در این منطقه به چشم می خورد. جمال ترابی طباطبایی در کتاب آثار باستانی آذربایجان این محوطه باستانی را با نام سفالهای کاغذکنان معرفی می نماید او در کتاب خود چنین می نویسد: در مجاورت آثار مذکور تپه خاکی مخروطی شکل موسوم به قلعه که در میان برخی مردم به کلیسا معروفیت یافته وجود دارد. تمام سفالینه های موجود در آن یا سفال هایی که از حفره های مختلف (مانند لانه حیوانات یا کندوکاو حفاران غیرقانونی) بیرون ریخته همه منسوب به سده های اواخر قبل از میلاد و دوره های اشکانی و ساسانی است.

این محوطه باستانی به طور جدی مورد مراقبت قرار نمی گیرد و حفاری های غیرمجاز از طرف سوداگران در این منطقه رخ می دهد. احداث شهرک صنعتی در نزدیکی این محوطه نیز باعث لطمه به آن می گردد.

3. کاروانسرای جمال آباداین بنای تاریخی در کنار روستای جمال آباد، واقع در 35 کیلومتری شهر میانه قرار گرفته است که در سال 1065 هجری قمری بنا شده است. (به نوشته شوالیه شارون نویسنده و توریست معروف، این کاروانسرا در تاریخ 733 هجری قمری بدست غیاث الدین محمد، وزیر سلطان ابوسعید، سلطان مغول ساخته شده است.) در سال 1234 ه.ق در هنگام بازدید (موریس دو کتز بوئه) از این اثر تاریخی گرچه حدود 520 سال از بنای آن می گذشت، همچنان در نهایت زیبایی و استحکام بوده است. همچنین در سال 1112 ه.ق جملی کارری در نوشته های خود از وجود برج های هفتگانه و زیبای این بنا خبر داده است. این در حالی است که هم اکنون از این کاروانسرا به جز چند دیوار مخروبه باقی نمانده است.

4. مسجد سنگی ترکمسجد سنگی ترک یکی از مساجد تاریخی استان آذربایجان شرقی است که در شهر ترک از توابع شهرستان میانه قرار گرفته است. این مسجد در 29 کیلومتری شهر میانه واقع شده و تمام قسمت های آن از سنگ تشکیل شده است. تاریخ بنای مسجد سنگی ترک مشخص نبوده و هیچ کتیبه ای هم در این رابطه پیدا نشده است.

البته برخی بنای آن رو به زمان حیات حسن بن علی، برخی دیگر به سده ششم هجری و برخی هم به سده هشتم هجری و دوران حکومت سلطان محمد خدابنده مربوط می دانند. کتیبه ها و کنده کاری های مسجد سنگی ترک به خط نستعلیق مزین شده و ستون های این مسجد از سنگ های سرخ رنگ ساخته شده است. مسجد سنگی ترک از 10 بخش تشکیل شده که ساختمان آن از سنگ و شبستان های آن از آجر بنا شده است. آرامگاه بانی این مسجد هم در بخش جنوب غربی آن قرار گرفته است.

5. قیز قالاسی (قلعه دختر)این قلعه در کتابهای تاریخ و سفرنامه ها، چنین توصیف شده است: این قلعه در 2 کیلومتری شمال پل دختر (18 کیلومتری جنوب میانه) بر روی صخره بزرگ و قلل تیز، در بالای کوه های قافلانکوه واقع شده است. شکل عمومی آن کثیرالاضلاع غیرمنتظمی است که دره های عمیق و قله های تیز قافلانکوه را زیر پوشش خود قرار داده است. این بنا با آجر و سنگ ساخته شده و بلندی دیوار (باروی قلعه) اطراف آن به 4 متر می رسد. این قلعه دارای یک دروازه و یک راه خروجی به ارتفاع سه متر می باشد که راه خروجی آن بیشتر به راه فرار شباهت دارد و به تخته سنگ ها و پرتگاه های خطرناک منتهی می گردد.

قلعه دختر، 16 یا 24 برج دیده بانی مخروبه دارد که 8 برج آن بر رودخانه قزل اوزن مشرف است. در میان قلعه، دو منبع آب به ابعاد 15*10 متر و ارتفاع 10 متر وجود دارد که آب آن به وسیله برف و باران تامین می شده است. دو ضلع قلعه از صخره های طبیعی و یک ضلع آن از سنگ های تراشیده شده تشکیل یافته است. علاوه بر آن چاه های زیادی نیز در قسمت های مختلف قلعه وجود داشته که در مواقع حساس از آب آنها استفاده می شده است.

در زمان حکومت شاه عباس صفوی، این قلعه محل تجمع و استراحت راهزنان و اشرار بوده که باعث ناامنی منطقه بودند. به دستور وی دیوارهای قلعه تخریب شده. برخی تاریخ بنای قلعه و پل را نزدیک به هم (قرن ششم) ذکر می کنند ولی برخی دیگر از مورخان، ساختمان قلعه را به یکی از پادشاهان ساسانی (اردشیر دراز دست) نسبت می دهند.

6. قیز کورپوسی (پل دختر)این پل معروف در دامنه شرقی قافلانکوه و در فاصله 20 کیلومتری شهر میانه، بر روی رودخانه قزل اوزون ساخته شده و دارای سه دهانه بزرگ و محکم با پاینه های پایدار آجری است که بر روی آب برهای سنگی قرار گرفته است. در داخل پایه ها، اتاقهای کوچکی با زیبایی و ظرافت بنا شده است که کنجکاوی هر بیننده را بر می انگیزد. بر اساس مشاهدات سیاحان و شخصیتهای سیاسی و فرهنگی، در طی زمانهای مختلف از این اثر دیدن نموده اند، نوشته هایی به خط نسخ و نستعلیق و کوفی بر قسمت هایی از این پل وجود داشته که تاریخ تعمیر و نوسازی آن را نشان می داده است اما اثری که تاریخ احداث آ ن را نشان بدهد هنوز شناسایی نشده است.

میانه با توجه به موقعیت خاصی که دارد و به واسطه داشتن رودخانه های پر آب مکان مناسبی برای ورزش تفریحی رفتینگ است.

منبع: سایت ستاره

منبع: راسخون