86 درصد زنان سرپرست خانوار سالمندند، افزایش 2.5 برابری جمعیت سالمندان تا 1430
به گزارش چاپار بلاگ، در حالی که حدود هفت میلیون و 400 هزار سالمند در کشور زندگی می نماید، یک جمعیت شناس در سال 95 پیش بینی نموده است که تا 35 سال آینده، جمعیت سالمندان حدود 2.5 برابر خواهد شد و سهم سالمندان ایران تا سال 1430 حدود 24 درصد می گردد. این پیش بینی ها در حالی مطرح می گردد که میانگین امید زندگی در ایران حدود 74 سال و امید زندگی توام با سلامت کمتر از 50 سال است.
شهلا کاظمی پور در گفت وگو با خبرنگاران، ضمن آنالیز وضعیت سالمندان در سطح بین المللی و ملی بیان نمود: بیش از هفت میلیارد نفر در دنیا زندگی می نمایند که براساس آخرین آمارهای سازمان ملل حدود 12 درصد از جمعیت بیش از 60 سال سن دارند؛ یعنی حدود 900 میلیون نفر (12 درصد) از جمعیت دنیا سالمند هستند که حدود 44 درصد از آنها مرد و 56 درصد زن هستند؛ به عبارت دیگر سهم زنان در جمعیت سالمندان بیش از مردان است.
21 درصد از جمعیت کشورهای توسعه یافته سالمندند
وی اضافه نمود: همچنین آنالیز جمعیت سالمندان در کشورهای توسعه یافته، توسعه نیافته و در حال توسعه نشان می دهد که 21 درصد از جمعیت کشورهای توسعه یافته سالمند هستند، این در حالیست که این جمعیت در کشورهای در حال توسعه حدود 9 درصد و در کشورهای توسعه نیافته حدود 5 درصد است.
افزایش یک میلیاردی جمعیت سالمندان تا 30 سال آینده
این جامعه شناس اضافه نمود: براساس پیش بینی های سازمان ملل، جمعیت دنیا تا سال 2050 به 9 میلیارد نفر می رسد و جمعیت سالمند نیز به 2 میلیارد نفر افزایش خواهد یافت؛ یعنی تا 30 سال آینده بیش از یک میلیارد نفر به جمعیت سالمندان اضافه می شود.
تعداد سالمندان ایران تا سال 1430
کاظمی پور به آنالیز وضعیت سالمندان ایران پرداخت و اظهار کرد: طبق آخرین سرشماری مرکز آمار ایران (سال 95) جمعیت ایران حدود 80 میلیون نفر بوده است که از این میان هفت میلیون و 400 هزار نفر (حدود 9.3 درصد) سالمند هستند، به عبارت دیگر ایران از نظر جمعیت سالمندی در سطح جمعیت کشورهای در حال توسعه واقع شده است.
بنابر اظهارات این جمیعت شناس، پیش بینی می شود تا سال 1430، جمعیت ایران به حدود 110 میلیون نفر افزایش یابد و تعداد سالمندان نیز به 26 میلیون نفر افزایش یابد؛ یعنی سهم سالمندان ایران در سال 1430 حدود 24 درصد است. همچنین نتایج به دست آمده نشان می دهد که جمعیت ایران تا سال 1430، 1.4 برابر می شود، این در حالیست که جمعیت سالمند حدود 2.5 برابر می شود، چراکه در دوره های پیشین باروری در کشور بالا بوده است و از نظر ضریب سالمندی در سال 1430 مانند کشورهای توسعه یافته خواهیم بود.
جمعیت زنان سالمند از مردان پیشی گرفت
وی همچنین درباره آمارهای سالمندان به تفکیک جنسیت نیز بیان نمود: در حال حاضر حدود 49 درصد از سالمندان ایران مرد و 51 درصد زن هستند و پیش بینی ها نیز نشان می دهد که با گذشت زمان، سهم زنان سالمند بیشتر از مردان خواهد شد، چرا که امید زندگی زنان بیش از مردان است.
به گفته کاظمی پور، در حال حاضر امید زندگی در زنان 75 سال و در مردان حدود 73 سال است که هر چقدر امید زندگی در جامعه افزایش یابد به تبع فاصله بین امید زندگی زنان و مردان نیز بیشتر خواهد شد.
وی علت افزایش امید زندگی در زنان را به عواملی چون سبک زندگی، شرایط بیولوژیکی و علت کاهش امید زندگی در مردان را به عواملی چون مرگ و میرهای ناشی از اعتیاد، الکلیسم و سوانح و تصادفات مرتبط دانست.
فوت همسران حدود 7 درصد مردان سالمند
بیش از یک درصد زنان سالمند، مجرد هستند
این جمعیت شناس همچنین در ادامه با اشاره به وضعیت تاهل و تجرد جمعیت سالمند ایران توضیح داد: آمارهای سال 95 نشان می دهد که 91 درصد از مردان سالمند دارای همسر، حدود 7 درصد بدون همسر در اثر فوت، 0.8 درصد بدون همسر در اثر طلاق و 0.7 درصد مجرد هستند. همچنین 54 درصد از زنان سالمند دارای همسر، 44 درصد بدون همسر در اثر فوت، 1.4 درصد بدون همسر در اثر طلاق، و 1.1 درصد مجرد هستند. در این آمارها تفاوت چشم گیری میان جمعیت مردان سالمند متاهل و زنان سالمند متاهل وجود دارد که علت آن به مرگ و میر بالای مردان و اختلاف سنی زوجین در بدو ازدواج بازمی شود.
86 درصد زنان سرپرست خانوار سالمند هستند
وی با بیان اینکه 24 میلیون خانوار در کشور زندگی می نمایند، اظهار کرد: حدود 86 درصد از خانوارهای ایرانی مرد سرپرست و حدود 14 درصد (حدود سه میلیون نفر) زن سرپرست هستند که از میان حدود سه میلیون زن سرپرست، حدود دو میلیون و 600 هزار نفر از آنها بیش از 60 سال سن دارند؛ به عبارت دیگر 86 درصد از زنان سرپرست خانوار سالمند هستند که از این میان حدود 63 درصد از آن ها تنها زندگی می نمایند.
کاظمی پور معتقد است که در حال حاضر سالمندی در ایران در حال زنانه شدن است.
وضعیت تامین اجتماعی سالمندان
وی همچنین با اشاره به وضعیت تامین اجتماعی سالمندان در سطح بین المللی و ملی بیان نمود: عموما در سطح دنیای هر چقدر سطح کشور توسعه یافته تر باشد، پوشش بیمه ای نیز همگانی تر خواهد بود، یعنی در دوران جوانی که فرد شاغل است و تحت پوشش بیمه قرار می گیرد و هنگام بازنشستگی می تواند مستمری دریافت کند البته بعضی از سالمندان کشورهای توسعه یافته به دلیل اینکه سالخورده شده اند نیز توسط دولت تحت پوشش بیمه ای قرار می گیرند. این در حالیست که در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته چنین روندی وجود ندارد.
تنها حدود 40 درصد سالمندان دارای تمکن اقتصادی اند
این جامعه شناس این در ادامه با اشاره به اینکه حدود 1.5 میلیون نفر از افراد تحت پوشش کمیته امداد سالمند هستند، بیان نمود: ممکن است بعضی سالمندان امکان تحت پوشش بیمه قرار دریافت را نداشته باشند و با دریافت حداقل حقوق خود یا یاری آشنایان بتوانند مخارج زندگی خود را تامین نمایند لذا در خوشبینانه ترین حالت می توان ادعا کرد حدود 40 درصد از سالمندان از تمکن اقتصادی برخوردار هستند.
وی با بیان اینکه ناتوانی و ابتلا به بیماری های سخت از بحث های مطرح در حوزه سالمندی است، تاکید نمود: اگرچه میانگین امید زندگی در ایران 74 سال است، اما آنالیز ها نشان می دهد که امید زندگی توام با سلامت در ایران تنها حدود 50 سال است، یعنی افراد در مدت زمانی طولانی زندگی می نمایند اما امید زندگی توام با سلامت وجود ندارد، در واقع بیماری میان سالمندان زیاد است و درمان این بیماری ها نیز بسیار بالا است.
حدود 2 درصد از سالمندان در خانه سالمندان زندگی می نمایند
به گفته کاظمی پور، حدود 2 درصد از سالمندان ایران در خانه های سالمندان زندگی می نمایند که این موضوع به عدم تمکن اقتصادی خانواده ها و ناکافی بودن تعداد موسسه های دولتی کشور مربوط باشد.
این جامعه شناس معتقد است که بسیاری از مسئولان از افزایش جمعیت سالمندان در سال های آینده ابراز نگرانی می نمایند، اگرچه قرار است در آینده حدود 24 درصد از جمعیت ایران را سالمندان در برگیرند، اما در حال حاضر 9 درصد از جمعیت ما سالمند است و نمی توان سالمندان کنونی کشور را رها کرد و برای تامین نیازهای سالمندان آینده برنامه ریزی کرد. باید همه سالمندان مستمری بگیر شوند و در گام دوم نیز حقوق های بازنشستگی را همراه با تورم افزایش دهیم تا سالمندان مستمری بگیر بتوانند از پس تامین مخارج خود بر بیایند.
وی ضمن انتقاد از اینکه هیچ حمایتی از نظر روانی، اجتماعی، بهداشتی و ... از سالمندان نمی شود، گفت: اگرچه توانسته ایم امید زندگی را در جامعه افزایش دهیم اما امید زندگی توام با سلامت وجود ندارد و در اصل سالمندان ما دارای امید زندگی توام با فلاکت هستند، که این موضوع ناشی از بی برنامگی مسئولان در سال های گذشته است، حال آنکه باید اولویت اصلی مان سالمندان باشند.
منبع: خبرگزاری ایسنا