فریده و جهان او مهم ترین مسأله در جست و جوی فریده

به گزارش چاپار بلاگ، در جشنواره سینما حقیقت، آنقدر استقبال فوق العاده ای از فیلم در جست وجوی فریده شد و آنقدر تماشاگران راضی از سالن سینما بیرون می آمدند و صحبت هایی که باهم می کردند خوب و مثبت بود که احساس کردیم آن اتفاق خوب برای فیلم افتاد.

فریده و جهان او مهم ترین مسأله در جست و جوی فریده

تینا جلالی| امسال کمیته انتخاب کننده سینمای ایران به اسکار در تصمیمی بی سابقه فیلم مستند در جست وجوی فریده ساخته مشترک کوروش عطایی و آزاده موسوی را به عنوان کننده سینمای ایران به این رویداد معرفی کرد.

از آنجایی که در تاریخ سینمای ایران نخستین بار است که فیلمی مستند به عنوان کننده کشور به معتبرترین رویداد سینمایی دنیا معرفی می گردد، این انتخاب هیات داوران با واکنش های مختلفی روبرو شده و هیاهوی زیادی به وجود آورده است به طوری که بعد از یک هفته حواشی آن همچنان ادامه دارد.

پاییز سال گذشته در زمان اکران در جست وجوی فریده با دو کارگردان جوان آن پیرامون ساختار و محتوای این فیلم گپ وگفت مفصلی داشتیم، میزگرد حاضر را به انتخاب این فیلم به عنوان کننده سینمای ایران در اسکار و حواشی این انتخاب اختصاص دادیم.

عطایی و موسوی در این نشست از بخت راهیابی فیلم شان به اسکار و تلاش های شان برای دیده شدن این فیلم در این رقابت دنیای گفته اند.

اولین فیلم مستند شما از ایران یک جدایی درباره حواشی جدایی نادر از سیمین به کارگردانی اصغر فرهادی است که به اسکار راه پیداکرده حالا فیلم شما با حواشی زیاد به این رویداد معرفی شده است. آیا هنگام ساخته شدن فیلم در جست وجوی فریده و بعد ها که فیلم به نمایش درآمد تصور می کردید فیلم تان به اسکار معرفی گردد؟

کوروش عطایی: هم هنگام ساخت فیلم و هم قبل از شروع فیلمبرداری یعنی همان زمانی که اول خودمان با سوژه این فیلم آشنا شدیم، سوژه برای مان جذاب بود و بعد زمانی که کمپین کراود فاندینگ برای تامین سرمایه فیلم را راه اندازی کردیم فیدبک و بازخوردی که از مخاطب گرفتیم خیلی مثبت بود. خیلی از مخاطبان با قصه و شخصیت فیلم ارتباط برقرار کرده بودند.

از همان زمان این حدس را می زدیم که در جست وجوی فریده فیلمی باشد که بتواند با مخاطب داخلی و خارجی ارتباط برقرار کند، وقتی کمپین کراود فاندینگ در خارج از ایران برپا شد این نکته برای ما بیشتر مسجل شد که مخاطب این فیلم را دوست خواهد داشت.

هرچند در اولین اکران در ایران بازهم غافلگیر شدیم و آن حجم ارتباطی که تماشاگر با فیلم برقرار کرده بود و واکنش های مثبتی که به فیلم نشان می داد واقعا برای مان جذاب بود، اما اینکه به اسکار فکر می کردیم یا نه، خیر طبیعتا فکر نمی کردیم (می خندد). در مرحله تولید هدف ما صرفا ساخت یک فیلم خوب بود که بتواند تماشاگران را با خود همراه کند.

اما طبیعتا بعد از ساخت فیلم، مثل هر فیلمسازی که فیلم می سازد، به موفقیت های بین المللی، جشنواره ها و فستیوال های مختلف فکر می کردیم و البته به اسکار کمتر. به علت اینکه ورود مستند ها به اسکار ورود پیچیده تری است و ازآنجایی که از ایران هم فیلم مستندی تابه حال به اسکار معرفی نشده بود معرفی به اسکار اتفاق غافلگیرکننده ای برای مان بود، اما از طرفی دیگر بسیار خوشحال کننده هم بود.

آزاده موسوی: اینکه فیلم اول ما درباره اسکار بود و فیلم بعدی ما به اسکار معرفی گشت این پیشامد را فقط می توان به حساب قضا و قدر گذاشت و به نظر من این یک اتفاق است ولی نکته ای که وجود دارد این است که وقتی ما فیلمی را برای ساخت شروع می کنیم؛ نه به اسکار و نه حتی جشنواره دیگری حین ساخت فیلم فکر نمی کنیم.

برای ما ساخت فیلم مهم تر از هر چیز دیگری است. به همین جهت تمام تلاش و تمرکزمان را می گذاریم که فقط فیلم خوبی بسازیم حالا بعدازاینکه فیلم تمام شد اتفاق های جشنواره ای برای فیلم می افتد، اما مهم ترین چیز در زمان ساخت برای ما این است که فیلم خوبی بسازیم. آنقدر غرق فیلم و داستان می شویم تا بتوانیم درام خوبی از دل داستان درآوریم که واقعا نمی توانیم به جشنواره ها فکر کنیم، به اسکار که اصلا ...

از این جهت این سوال را مطرح کردم که نمایش این فیلم در ایران با استقبال بالایی همراه بود و شاید می شد حدس زد که در ابعاد دنیای هم فیلم با موفقیت همراه گردد.

موسوی: از همان جلسه اول نمایش فیلم در جشنواره سینما حقیقت، آنقدر استقبال فوق العاده ای از فیلم در جست وجوی فریده شد و آنقدر تماشاگران راضی از سالن سینما بیرون می آمدند و صحبت هایی که باهم می کردند خوب و مثبت بود که احساس کردیم آن اتفاق خوب برای فیلم افتاد.

در واقع از همان زمان استرس شما از بین رفت.

دقیقا. از همان جلسه اول نمایش اضطراب ما از اینکه آیا فیلم ما فیلم خوبی است یا نه، کم شد و متوجه شدیم که فیلم با تماشاچی ارتباط برقرار کرده و قلاب فیلم پیش مخاطب گیر کرده و داستانی که برای مخاطب تعریف می کنیم داستان جذابی است.

در مرحله بعد وقتی نمایش خارجی فیلم شروع شد و با تماشاگران خارجی فیلم را دیدیم باز به همان صورت از اولین جلسه نمایش که خارج از ایران داشتیم بازخورد ها خوب بود و قصه کاملا تماشاگران خارجی را جذب کرد.

این نکته ای بود که ما در زمان ساخت فیلم به آن توجه کرده بودیم که داستان برای هر مخاطبی از هر گوشه دنیا قابل فهم باشد و این اتفاق خوشبختانه برای فیلم در جست وجوی فریده افتاد.

اشاره کردید به حضور دنیای این فیلم. بد نیست به جشنواره های بین المللی که این فیلم شرکت داشته، اشاره کنیم. همین طور درباره موضوعی صحبت کنیم که به وضعیت پخش فیلم مستند در سینمای ایران مربوط می گردد که اساسا مطلوب به نظر نمی رسد.

عطایی: به نکته مهمی اشاره کردید. فیلم در جست وجوی فریده نزدیک به سیزده حضور بین المللی در جشنواره های مختلف دنیا را تجربه کرده که از بین آن ها به جشنواره فیلم استانبول می توانم اشاره کنم و همین طور شانزدهمین دوره جشنواره فیلم های مستند بیگ اسکای امریکا (Big Sky Documentary Film Festival) که یکی از معتبرترین جشنواره های مستند در امریکا است که درواقع اولین نمایش دنیای فیلم در جشنواره بیگ اسکای بود و بعد در اینک خاورمیانه فلورانس ایتالیا، مستند اوکراین Docudays، کازان روسیه، جشنواره فیلم های شرقی ژنو، فیلم های ایرانی زوریخ سوییس به نمایش درآمده است.

روز جمعه هم خبری منتشر شد مبنی براینکه در جست وجوی فریده عنوان بهترین فیلم مستند پنجمین دوره جشنواره فیلم زنان هرات را دریافت کرد.

بله و چند فستیوال دیگر هم در راه است که در ماه های آینده فیلم در آن ها حاضر می گردد. ولی در مورد مساله پخش دنیای سینمای مستند ایران و اصولا پخش دنیای فیلم ها چه داستانی و چه مستند، به طورکلی خیلی جای کار بیشتری در ایران وجود دارد و ضعف زیادی در این زمینه هست. درواقع با توجه به حجم بالای تولیدات تعداد پخش کنندگان در این بخش کم است.

البته برخی پخش کنندگان هم هستند که فعال هستند و کار می کنند، اما با توجه به حجم تولیداتی که سینمای ایران دارد مخصوصا در بخش مستند و کوتاه در این بخش ها به شدت این خلأ احساس می گردد و نیاز به یک اتفاق جدی دارد برای اینکه مساله پخش در زمینه مستند و کوتاه دچار تحولی گردد و جدی تر به این قضیه نگاه گردد.

ما امیدواریم که معرفی گشتن این مستند از سمت ایران به اسکار باعث گردد که سینمای مستند ایران هم در داخل و هم خارج جدی تر گرفته گردد.

آن چیزی که در حال حاضر اهمیت دارد این است که برای موفقیت این فیلم در اسکار چه تدابیری اندیشیده اید؟ آیا با پخش کننده های خارجی وارد مذاکره شدید تا بتوانید از این فرصت نهایت استفاده را ببرید؟

عطایی: بله، ما در حال مذاکره با چند پخش کننده خارجی هستیم. از طریق پخش کننده مان خانم نوبخت با چند کمپانی های امریکایی وارد رایزنی شده تا بتوانیم در آنجا فیلم را نمایش دهیم و نهایت تلاش مان را می کنیم که این اتفاق به بهترین شکل ممکن بیفتد.

موسوی: در ادامه صحبت آقای عطایی بگویم که الان در تلاشیم بتوانیم اتفاقات درستی برای این فیلم در امریکا رقم بزنیم. از همه چیز مهم تر در امریکا برای شرایط امروزمان این است که فیلم را تبلیغ کنیم. شرکت هایی در امریکا هستند که روی ماجرای اسکار کار می کنند؛ فیلم را لانسه و معرفی و پخش می کنند، ما بیشتر دنبال این هستیم که روی این شرکت ها کارکنیم و با آن ها ارتباط بگیریم و ببینیم کدام شان بهتر بحث تبلیغات و معرفی فیلم را انجام می دهند.

تنها چیزی که می توانیم قول دهیم این است که ما تمام تلاش خودمان را می کنیم برای اینکه اتفاق خوبی را رقم بزنیم، اما باید قبول کنیم که کار بسیار دشواری پیش روی ماست. با تمام این سختی ها ما نا امید نمی شویم و از هیچ تلاشی کوتاهی نمی کنیم.

بعد از انتخاب فیلم در جست وجوی فریده با هیاهوی زیادی در رسانه ها روبرو بودیم که عده ای موافق و برخی هم مخالف معرفی این فیلم به عنوان کننده سینمای ایران به اسکار 2020 بودند. اساسا شاید این میزان حیرت زدگی از آنجا باشدکه اساسا به فیلم کوتاه و مستند در سینمای ما نگاه جدی نمی گردد. نظر شما چیست؟

موسوی: ببینید به هرحال خیلی طبیعی است وقتی که بدعت گذاری و نوگرایی جدیدی در سینما می گردد این مساله حساسیت برانگیز است و نقد ها بیشتر مطرح می گردد. البته اگر در سال های اخیر به حواشی فیلم هایی که به اسکار معرفی شده اند نگاهی بیندازید خواهید دید که هرسال این نقد ها مطرح بوده و حتی نقد های زیادی به انتخاب نهایی مطرح می شده.

امسال هم هر فیلم دیگری انتخابی می شد بازهم شاهد نقد های زیادی بودیم. طبیعتا به خاطر این بدعت گذاری که امسال داوران انجام دادند اختلاف نظر های بیشتری را شاهد بودیم که به نظر من این هیاهو کاملا طبیعی است و باید از آن گذر کرد.

عطایی: من فکر می کنم مهم ترین چیز درباره در جست وجوی فریده آن وجه انسانی و قصه ای است که مخاطب را با خودش همراه می کند و درعین حال پیامی هم به او منتقل می کند که خیلی پیام انسانی و قابل درک برای هر مخاطبی در هرجایی از دنیا است، اینکه ما آدم ها ممکن است مرز هایی بین کشورهای مان وجود داشته باشد ولی این مرز ها بین خودمان وجود ندارد و آدم ها می توانند حتی با داشتن اختلاف طبقاتی و فرهنگی خیلی زیاد، همدیگر را درک کنند و بفهمند و به هم احترام بگذارند.

این مهم ترین نکته ای است که از نظر من در فیلم در جست وجوی فریده هست و خیلی از تماشاگران با این وجه ماجرا ارتباط برقرار می کنند. این فیلم مستند است و اولین بار از ایران به اسکار معرفی شده که خیلی اتفاق خوب و مهمی است و قطعا در جریان مستندسازی در ایران تاثیرگذار خواهد بود و در جریان پخش دنیای فیلم های مستند ایرانی در دنیا، امیدواریم این گونه باشد.

چون در سال های اخیر خیلی از کشور ها فیلم مستند به اسکار معرفی کردند. خوشحالیم ایران هم این کار را انجام داده و امیدواریم شاهد اتفاقات خوب برای سینمای ایران باشیم.

موسوی: اجازه دهید به این نکته اشاره کنم که انتخاب فیلم مستند برای هیات انتخاب (نه اعضای آکادمی) المان های مختلفی می تواند داشته باشد و از جنبه های مختلف می تواند جذاب به نظر برسد. به عنوان مثال المان هایی که می توان روی آن مکث کرد نظیر اینکه ایران برای اولین بار فیلم مستندی را به اسکار فرستاده است یا اینکه این فیلم با کمک مردمی ساخته شده؛ همه این نکات برای گزینش می تواند جذاب باشد و المان هایی برای انتخاب باشد.

از حواشی جلسه آن روز در بنیاد سینمایی فارابی خبری داشتید و چیزی از قبل می دانستید؟

عطایی: خیر ما آن روز و شب نه در جریان حواشی و نه در جریان انتخاب فیلم نهایی نبودیم و با انتشار اخبار ما هم اطلاع پیدا کردیم که فیلم مان به اسکار معرفی شده است.

موسوی: واقعا خبر نداشتیم و نمی دانستیم قرار است فیلم در جست وجوی فریده انتخاب گردد. فقط تنها چیزی که از قبل شنیده بودیم اینکه فیلم فریده... شاید در جمع بندی و آرای هیات انتخاب بالا بیاید و جزو فیلم های مورد بررسی برای معرفی به اسکار باشد.

همین و چیز بیشتری نمی دانستیم و اصلا خبر نداشتیم که کی قرار است جلسات برگزار گردد وکی قرار است انتخاب نهایی صورت بگیرد و درنهایت ما هم همان شب از طریق روابط عمومی فیلم باخبر شدیم.

راستی خود فریده وقتی فهمید فیلم سرنوشتش به عنوان کننده سینمای ایران به اسکار معرفی شده چه حس و حالی داشت؟

عطایی: فریده خیلی خوشحال شد؛ همان طور که ما خیلی خوشحال شدیم. او آرزو کرد مخاطبان دنیای بیشتری فیلم را ببینند و اتفاق خوبی برای این فیلم بیفتد.

موسوی: بله فریده بی نهایت خوشحال شد و جالب اینکه لحظه به لحظه اخبار را دنبال می کند و در جریان اخبار قرار می گیرد. ما هر اخباری که به دست مان برسد به او می دهیم و او در صفحات مجازی خود منتشر می کند.

درباره ادامه این فیلم مستند و جریان زندگی فریده هم فکری دارید؟ آیا فیلم از نظر شما قابلیت این را دارد که سری دوم آن ساخته گردد؟ به نظر می رسد که داستان کشش ادامه داشته باشد.

عطایی: خیر در مورد سری دوم فکر نمی کنم این اتفاق بیفتد برای آنکه قصه فریده، قصه کاملی است که شروع و پایانی برای خود دارد و مساله فقط پیدا کردن خانواده او نیست. در این فیلم مساله خود فریده و دنیا اوست و سفری است که او انجام می دهد.

موسوی: من هم با آقای عطایی موافقم. قصدی برای ساخت سری دوم این فیلم نداریم و در حال حاضر مستند دیگری را برای ساخت شروع کردیم، اما به این نکته توجه کنیم که ساخت فیلم مستند همیشه دینامیک است، نمی توانیم نظر صددرصدی صادر کنیم.

همه چیز به آینده مربوط می گردد. زندگی است دیگر باید ببینیم در آینده چه اتفاقی می افتد و چه حرفی برای گفتن داریم الان قطعی چیزی نمی توانم بگویم ولی الان قصدی برای ساخت فیلم ندارم.

فرض بگیریم اگر فیلم شانس راهیابی به لیست نهایی جوایز اسکار راه پیدا نکند ...

عطایی: فقط می توانم بگویم خوشحال می شوم.

موسوی: اگر به عنوان کننده از سینمای ایران انتخاب گردد قطعا خیلی خوشحال می شویم و اگر انتخاب هم نگردد ناراحت نمی شویم، چون آنقدر رقابت سخت و سنگین است که نباید از این رویداد بین المللی انتظار زیادی داشته باشیم که حتما جزو انتخاب ها باشیم. تنها کاری که می کنیم این است که تلاش کنیم فیلم دیده گردد.

موسوی: وقتی که بدعت گذاری و نوگرایی جدیدی در سینما می گردد این مساله حساسیت برانگیز است و نقد ها بیشتر مطرح می گردد. البته اگر در سال های اخیر به حواشی فیلم هایی که به اسکار معرفی شده اند نگاهی بیندازید خواهید دید که هرسال این نقد ها مطرح بوده و امسال هم هر فیلم دیگری انتخابی می شد بازهم شاهد نقد های زیادی بودیم.

منبع: فرادید
انتشار: 15 مهر 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: chaparblog.ir شناسه مطلب: 237

به "فریده و جهان او مهم ترین مسأله در جست و جوی فریده" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "فریده و جهان او مهم ترین مسأله در جست و جوی فریده"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید