باستان شناسان در جست وجوی شناسنامه فرهنگی قهاوند - چاپار بلاگ

به گزارش خبرنگاران به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، حمید کریمی سرپرست هیأت باستان شناسی امروز شنبه 26 آبان 97 با اعلام این خبر گفت:تپه های باستانی در ایران همیشه مورد تاراج قاچاقچیان آثار باستانی بوده و بعضی دیگر از این تپه ها نیز به محل اقامت بی خانمان ها و معتادان تبدیل شده است.

او با بیان اینکه گاه تعیین حریم تپه های باستانی موجب اختلاف بین سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری و سایر نهادها بوده توضیح داد: در هر حال حفاظت و جلوگیری از تخریب این میراث فرهنگی به اشکال مختلف صورت می گیرد.

این باستان شناس اظهار کرد: عملیات برآورد به منظورتعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه های باستانی از راهبردهای عملیاتی در حوزه های شناخت سریع به اهداف باستان شناختی ، حفاظت و جلوگیری از تخریب این میراث فرهنگی محسوب می گردد.

به گفته کریمی ، این نوع از عملیات در مواردی که هدف حفاظت از تپه باستانی و حریم آن است، با صرفه هزینه و زمان کم، قابلیت عملیاتی زیادی دارد.

سرپرست هیأت باستان شناسی با اشاره به این نکته که استان همدان و دشت های آن از نظر وجود تپه های باستانی بسیار غنی بوده و بی شک می تواند جوابگوی بسیاری از سوالات یاد شده باشند اضافه نمود: به همین ترتیب حفظ و نگهداری از این میراث ملی امری مهم محسوب می گردد.

این باستان شناس گفت: در این راستا، برآورد تپه دشته شهر قهاوند به منظورتعیین عرصه و پیشنهاد حریم و به دست آوردن اطلاعات اولیه در خصوص این اثر فرهنگی در راستای آگاهی یافتن از شناسنامه فرهنگی شهر قهاوند مورد توجه نهاده شد.

به گفته او ، روستای دشته با مختصات 34°4936N 49°132E ، در دو کیلومتر جنوب شهر قهاوند و تپه دشته در 200 متری غرب روستای دشته نهاده شده و روستا دشته دارای دو اثر تاریخی بنامهای گورستان قدیمی و تپه دشته است .

او توضیح داد: تپه دشته دارای آثاری از هزاره اول پیش از میلاد است و در شهرستان همدان، بخش شراء، دهستان جیحون دشت، روستای دشته واقع شده است.

سرپرست هیأت باستان شناسی اظهار کرد: این اثر در تاریخ 18 اسفند 1387 با شماره ثبت 25146 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

نقض حریم و عرصه تپه دشته

او با اشاره به حفاری های غیر مجاز که در دهه های گذشته در این تپه انجام گرفته گفت: به علت قرار دریافت تپه دشته در بافت زمین های کشاورزی ،حریم و عرصه این اثر با مشکلاتی همراه شده و با توجه به کوشش اهالی در سند دار کردن زمین ها این بحث وجود دارد که حریم و عرصه تپه دشته نقض خواهد شد.

کریمی گفت: شرایط موجود و رسالت سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در حفاظت از آثار ثبت شده باعث شد این پژوهش حاضر صورت گیرد به نحوی که عملیات میدانی پروژه گمانی زنی و تعین حریم تپه دشته قهاوند انجام شد.

این باستان شناس با اشاره به اینکه به منظور رسیدن به هدف اصلی پروژه برآورد تپه دشته که همان تعیین عرصه و حریم این اثر است 12 گمانه در اطراف آن ایجاد شد اضافه نمود: از این تعداد گمانه هیچ یک دارای لایه و یا نهشته فرهنگی نبود و به عبارت دیگر تمامی گمانه ها در خارج از عرصه حقیقی تپه باستانی دشته قرار داشتند.

او گفت: با آنالیز لایه ها و داده های این گمانه ها تعیین شد تپه که دارای شکلی مخروطی بوده به هیچ یک از جناح های اطراف گسترش نیافته و دارای آثار و لایه های متمرکز و برجا در محدوده فعلی آن است و تمامی گمانه ها در واقع ، در محدوده حریم آن واقع شده اند.

سفالهای اشکانی و ساسانی

کریمی در خصوص دوره بندی آثار و سفالهای بدست آمده از این گمانه ها گفت: سفالهای این گمانه عمدتا مربوط به دوران اشکانی و ساسانی اند که شاموت تمامی آنها بجز یک قطعه کانی بوده و با پخت کافی در طیف رنگی نخودی - نخودی تیره و قرمز نهاده شده و تمامی تزئینات بکار رفته در این سفالها از نوع کنده فشاری و شیاری هستند.

او توضیح داد: سفالهایی از دوران اسلامی و نیز آهن 3 نیز در میان سفالینه ها دیده می گردد که بیانگر توالی فرهنگی در این محوطه است.

او گفت: با توجه به ارتفاع نسبتا بلند این محوطه و مشاهده آثار خشت و سازه خشتی در سطح این محوطه به نظر می رسد که این محوطه در برگیرنده یک سازه عظیم خشتی(احتمالا در ارتباط با استحکامات نظامی؟ است.

او در خاتمه توضیح داد: با در نظر دریافت نقاط تعیین شده و حریم تعیین شده عرصه این تپه مساحتی بالغ بر 18150متر مربع را در بر می گیرد و با توجه به وجود آثار دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و نیز دوران عصر آن در این محوطه انجام پژوهش های دامنه دار در این محوطه ضروری می نماید.

برآورد به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه دشته شهر قهاوند با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.