مسجد جامع بروجرد؛ شاهکار تاریخ معماری، عکس - چاپار بلاگ

جهت دریافت خدمات پتینه کاری سقف با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات رنگ آمیزی با تکنیک های مدرن پتینه کاری را به ما بسپارید.

مسجد جامع بروجرد کجاست؟

لرستان دارای آثار تاریخی بسیاری است که از جمله این آثار می توان به مسجد جامع شهرستان بروجرد اشاره نمود که با ویژگی های منحصربه فرد خود به اثری ماندگار در ذهن بازدیدکنندگان تبدیل شده است. بروجرد یکی از جذاب ترین شهر های کشور است که در سمت غرب و در استان لرستان واقع شده است که با توجه به فرهنگ غنی و مردمان مهمان نوازی که دارد به عنوان یکی از مقاصد گردشگری محبوب در بین مسافران داخلی و خارجی تبدیل شده است.

مسجد جامع بروجرد معروف به مسجد آدینه با گویش بروجردی مچد جمه، یکی از مساجد تاریخی و از بنا های معماری سرشناس در شهر بروجرد است. براساس آنالیز های اولیه باستان شناسان، بنای اولیه مسجد جامع بروجرد مربوط به قرون دوم تا سوم هجری، از آتشگاهی نیمه ویران شده به مسجد تبدیل شده است.

این مسجد به خاطر قدمت آن و معماری زیبای آن سالانه میزبان مهمانان زیادی از سراسر کشور است. با بیتوته همراه باشید تا شما را بیشتر با این بنای تاریخی منحصر بفرد آشنا کنیم.

همه چیز در خصوص مسجد جامع بروجرد:

پس از این که اسلام وارد ایران شد و به طور رسمی دین کشور شد بسیاری از مکان های مذهبی زرتشتی و آتشکده هایی که در ایران وجود داشت رفته رفته تبدیل به مسجد شد و مسجد جامع بروجرد هم یکی از آن ها بوده است. مسجد جامع بروجرد روی یک آتشکده عظیم از دوران ساسانیان در محله ای قدیمی از بروجرد به نام دودانگه واقع شده که دارای معماری منحصربه فردی است. معماری این مسجد ترکیبی از سبک معماری باستانی و اسلامی می باشد.

مسجد جامع بروجرد بین سال های 150 تا 226 هجری قمری در قرن دوم و سوم ساخته شده و کتیبه های بسیاری از دوره های مختلف، سلجوقی، صفویه و قاجاریه در این مسجد وجود دارد.

مسجد جامع بروجرد مجموعه ای است که شامل مسجد، آب انبار، ساختمان غریب خانه، میدان و دیگر متعلقاتی که مربوط به مسجد است که متاسفانه در حال حاضر چیزی از آن ها باقی نمانده است. بنای مسجد جامع ازنظر شکل از نوع مساجد تک ایوانی اسـت کـه دارای دو در ورودی در قسمت های شرقی و غربی است که به صورت غیر مستقیم به صحن اصلی باز می شوند.

بنای مسجد جامع بروجرد شامل یک حیاط مرکزی، ایوان، فضای گنبدخانه و شبستان های اطراف آن و یک شبستان وسیع زمستانی در طرف شمال حیاط مرکزی است. بنابر شواهد موجود، صفویان، زندیان و قاجاریان تعمیرات بنیادی در مسجد انجام داده و بخش هایی به آن افزوده اند.

بخش قدیمی تر مسجد جامع بروجرد، گنبدخانه آن است که در ضلع جنوبی قرار گرفته است و به اعتقاد مردم محلی و نیز بر اساس شواهد معماری، پیش از تبدیل این بنا به مسجد، آتشکده ای عظیم بوده است. معماری این بخش، مشابه چارطاق های دوران ساسانی است.

در جنوب صحن مسجد جامع بروجرد، گنبد و ایوان اصلی مسجد که قدیمی ترین بخش آن است قرار گرفته است و در ضلع شمالی نیز شبستان مسجد با ارتفاعی کمتر از سایر بخش ها قرار گرفته که در تابستان ها فضای خنکی را ایجاد می کند. ایوان جنوبی دارای دو گلدسته است که بعد ها به مجموعه افزوده شده است.

از دیگر دیدنی های مسجد جامع بروجرد، منبر چوبی مسجد است که نه عدد پله دارد و اینک در ایوان میانی مسجد قرار گرفته است. البته منظور از منبر پله های آن نیست بلکه حکاکی روی این منبر از آن اثری دیدنی و ماندگار به وجود آورده است.

حکاکی روی این منبر، تاریخ هزار و شصت و هشت هجری قمری را نشان می دهد. سازنده آن، یارمحمد نجار بوده است. در بین اهالی بروجرد شایع است که حسن مجتبی دومین امام شیعیان سفری به بروجرد داشته و بر بالای این منبر سخنرانی نموده است که با توجه به تاریخ ساخت منبر و نبودن اطلاعات کافی، امری نادرست می کند.

قسمت اصلی مسجد جامع بروجرد فضایی گنبددار است که ایوانی هم در برابر آن قرار گرفته است. مطابق با آنچه که در قرون 4 و 5 قابل آنالیز است و همچنین الحاقات و تعمیرات آن می توان متوجه شد که محوطه سازی مسجد در قرون بعدی اجرا شده است.

در زمان سلجوقیان بنا آباد بوده و اعتبار زیادی داشته است. در همین دوره تزییناتی به بنا افزوده شد. تزیینات مسجد، تزییناتی بر پایه آجر است و در حد مختصری هم تزیینات کاشی کاری و تزیینات گچ کاری در آن به چشم می خورد. کتیبه ای آجری نیز از این دوره باقی مانده است. این کتیبه آجری، به خط کوفی در دیوار جنوبی گنبدخانه و بالای محراب گواه این مطلب است. متن کتیبه چنین است:

بسم الله اللهم اغفر امر هذه القبه الصدر لا جل مجدالدین جمال الاسلام عزالملک ابوالعز محمد بن طاهر بن سعید اطا اله بقائه.

کشف چهار سکه نقره با تاریخ های 851 و 853 در شبستان غربی این احتمال را که شبستان های مذکور در نیمه دوم قرن نهم هجری قمری ساخته شده باشد تقویت می کند، بعد ها فضای خالی زیر گنبد خانه را پر و طاق های خشتی این فضا را خراب نموده اند که با توجه به کشف سکه ای با تاریخ 1124 در این محل، می توان این اقدامات را به اوایل قرن دوازدهم هجری قمری نسبت داد.

در سال 1209، تقی خان رازانی، حاکم بروجرد در دوره فتحعلی شاه قاجار، ایوان و مناره های طرفین آن را احداث و به گنبد خانه ملحق کرد.

در دوره ایلخانان و در پی حمله مغول به ایران آسیب های بسیاری به مسجد جامع بروجرد وارد شده است. در دوره تیموری مسجد دوباره احیا شده و بخش هایی به آن اضافه شد. این بخش ها شامل تعمیر گنبد ریخته شده دوره قبل و احداث ایوان و شبستان های شرقی، غربی و شمالی است. مسجد جامع بروجرد دارای کتیبه های کوچک دیگری نیز هست که به زمان شاه عباس اول صفوی می رسند.

در ضلع شرقی مسجد جامع بروجرد آرامگاهی وجود دارد و همچنین یک وضوخانه در مجاورت مسجد نیز قرار گرفته است، این وضوخانه دارای یک ورودی عظیم است که غریب خانه نام دارد. طبق کتیبه ها مسجد سه بار در دوره صفویه و یکبار نیز در سال 1209 قمری در دوره قاجار بازسازی شده است که در این دوره علاوه بر تعمیرات و الحاقات دو مناره در طرفین ایوان نیز ساخته شده است.

این مسجد که ازجمله آثار تاریخی منحصربه فرد است در سال 1314 با شماره 228 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

مسجد جامع بروجرد شناسنامه ای برای قدمت بروجرد محسوب می گردد که هر ساله گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب می کند.